Lekker is dat! Zit je diep in je winterslaap en dan valt Deal! 1/2 2011 met een luide klap op de mat. Wat krijgen we nou? 120 pagina´s in plaats van de gebruikelijke 40? Nee, dat is het niet. Het gewicht wordt veroorzaakt door de inhoud. Dat begint met de column van Freek Andriesse die mijn adem al doet stokken. Het zal toch niet waar zijn???
Op grond van internationale onderzoeken concludeert Freek dat kostenbesparing op nummer één staat en blijft staan. Freek haalt echter ook de filosoof Hartmut Rosa aan: ´Wij rennen ons te pletter. Niet om vooruit te komen, maar om niet achteruit te gaan.´ Er is toch niet veel fantasie voor nodig om ons te realiseren dat dit een doodlopende weg is?
Verder lezend kom ik uit bij het centrale artikel in deze editie van Deal!: ´De inkoop van beursgenoteerde Nederlandse bedrijven in beeld´. Mijn ademhaling ontspant zich: gelukkig, het valt mee. Kostenbesparing is ook zo´n onzinnig doel. Op de vraag ´Op welke zaken die inkoop in 2009 heeft gerealiseerd is de cpo het meeste trots?´ noemt slechts een minderheid van de cpo´s (44%) trots te zijn op de behaalde kostenbesparingen. En het gaat verder de goede kant op: voor niet meer dan een luttele 22% van de cpo´s blijft kostenbesparing het centrale thema´s voor 2011.
Applaus voor de Nederlandse cpo´s. Niet alleen om hun visie, maar ook om de veranderingen en verbeteringen die ze in hun organisatie weten te bewerkstelligen. Het artikel besluit met een voor mij natuurlijk prachtige zin: ´Anders gezegd: in 2020 is het nieuwe businessgerichte inkoopparadigma van Gerco Rietveld uit 2009 realiteit geworden.´ Alleen, dat duurt nog een klein decennium. Een nieuw paradigma bedenken is één, maar het realiseren is natuurlijk een veel grotere klus. Mag ik een tweetal tips geven die het proces wellicht kunnen versnellen?
In de eerste plaats valt mij op dat de betrokken bedrijven in dit onderzoek zichzelf redelijk hoog inschalen op het inkoopontwikkelingsmodel van Van Weele. Nu is deze bewerking van Van Weele´s model verwarrend, met name omdat de fasen 4-6 gekwalificeerd zijn als crossfunctioneel. In de oorspronkelijke versie van dit model kantelt een organisatie in fase 4 van een functionele structuur naar een procesgerichte structuur. De Amerikaanse hoogleraar Cavinato heeft beargumenteerd dat inkoop nooit in een hogere schaal van professionele ontwikkeling kan zitten dan de organisatie zelf. Voor zover mij bekend zijn er nog maar erg weinig bedrijven die de faseovergang van 3 naar 4 hebben gemaakt. Ik heb al eerder gezegd: ´Vanuit inkoopperspectief doen we het meer dan goed. Maar dat perspectief is verkeerd.´ Om te ontdekken in welke ontwikkelingsfase inkoop zit doen we er wellicht verstandig aan om businessmensen te interviewen om zo te ontdekken in welke ontwikkelingsfase het bedrijf en daarmee ook inkoop zit. Alleen als we in het inkoopvak een goed begrip hebben van waar we echt staan zijn we in staat om naar een volgende fase toe te groeien.
In de tweede plaats ben ik, zoals hiervoor gemeld, vol lof over het feit dat kostenbesparingen niet prominent voorkomen op het lijstje met top-3 inkoopthema´s voor 2011 (pagina 25). Maar helaas staat dit lijstje wel bol van de inkoopconcepten en –doelen. In het nieuwe paradigma bestaat zo´n lijstje uit businessdoelen. Alleen Wavin noemt business alignment als één van haar topprioriteiten. Dat is een stap in de goede richting, temeer omdat Wavin handelt vanuit het perspectief dat inkoop over 10 jaar is verdwenen en dat de inkopers in de business zitten. Klasse! De volgende stap is in plaats van het nog conceptuele ´business alignment´ concrete businessdoelen te benoemen.
Ik geloof dat ik weer rustig kan gaan slapen.